Nên ngâm củ đinh lăng tươi hay khô

I. So sánh trực tiếp đinh lăng tươi và đinh lăng khô

II. Rễ Đinh Lăng tươi

Chuẩn bị và sử dụng

• Làm sạch: Rửa kỹ dưới vòi nước mạnh để loại bỏ đất cát. Cạo vỏ phần gốc nếu cần thiết, chế tác củ để có thể đưa được vào bình và đảm bảo tính thẩm mỹ
• Chế biến: Ngâm rượu: Ngâm toàn bộ củ với rượu gạo 40–42 độ trong bình thủy tinh. Thời gian ngâm khoảng 30 ngày là có thể sử dụng[5].
• Dùng hàng ngày:
  • Trà: Dùng khoảng 5–10g/ngày.
  • Rượu: Uống 15–20ml mỗi lần, không quá 3 lần/ngày.

Lợi ích:

• Chứa nhiều nước giúp các hoạt chất dễ hòa tan vào dung môi (như rượu), giữ nguyên dược tính cao hơn so với rễ khô.
• Thời gian ngâm nhanh hơn (chỉ khoảng 30 ngày).
• Bình rượu từ củ tươi thường có giá trị thẩm mỹ cao, phù hợp làm quà tặng[5].

Nhược điểm

• Dễ bị hỏng nếu không biết bảo quản đúng cách khi vận chuyển.
• Tốn công sơ chế kỹ lưỡng như phơi héo hoặc sao vàng để tránh lên men hoặc mốc.

Thận trọng

• Không dùng quá liều vì hàm lượng saponin cao có thể gây đau đầu.
• Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Không dùng cho người mắc bệnh gan hoặc đang dùng thuốc điều trị đặc biệt[8].

III. Rễ Đinh Lăng khô

Chuẩn bị và sử dụng

• Chế biến:
  • Rửa sạch, thái lát và phơi khô trong bóng râm từ 5–7 ngày.
  • Sao vàng hạ thổ để tăng dược tính trước khi dùng ngâm rượu hoặc sắc nước uống.
• Liều lượng:
  • Trà: Dùng khoảng 5–10g/ngày.
  • Rượu: Ngâm theo tỷ lệ 1kg củ khô với 10 lít rượu trong ít nhất 3 tháng trước khi sử dụng[3].

Lợi ích

• Dễ bảo quản lâu dài mà không lo bị hỏng.
• Rượu từ củ khô thường có màu sắc đẹp (màu hổ phách) và vị đậm đà hơn.
• Loại bỏ được nhiều tạp chất trong quá trình phơi/sấy khô[5].

Nhược điểm

• Một số dưỡng chất dễ bay hơi có thể mất đi trong quá trình sấy khô.
• Thời gian ngâm lâu hơn (khoảng 3 tháng)[5].

Thận trọng

• Sử dụng đúng liều lượng để tránh tác dụng phụ như tiêu chảy hoặc say thuốc do hàm lượng saponin cao[9].
• Không nên dùng cho trẻ em hoặc người mắc hội chứng ruột kích thích.

IV. Công dụng chính

• Cải thiện sức khỏe thần kinh: Giúp an thần, giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ[2][6].
• Tăng cường lưu thông máu: Hỗ trợ điều trị đau đầu, mệt mỏi và suy nhược cơ thể[1][17].
• Hỗ trợ tiêu hóa: Giảm triệu chứng khó tiêu và đầy hơi[2].
• Chống oxy hóa: Bảo vệ gan và tăng cường miễn dịch[7].

V. Nguồn cung và bảo quản

Nguồn cung

• Mua tại các cửa hàng dược liệu uy tín hoặc vùng trồng Đinh Lăng nổi tiếng như Nam Định, Hải Hậu.
• Chọn cây từ trên 5 năm tuổi để đảm bảo hàm lượng hoạt chất cao nhất.

Cách bảo quản

• Rễ tươi: Sau khi làm sạch cần phơi ráo nước trước khi ngâm hoặc bảo quản lạnh trong túi kín.
• Rễ khô: Bảo quản nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Có thể đóng gói chân không để giữ chất lượng lâu dài[5].